ازدواج، یکی از مهم‌ترین رویدادهای زندگی انسان است و هر فرهنگی برای گرامیداشت این پیوند مقدس و آداب و رسوم خاص خود را دارد. یکی از این رسومات کهن در ایران، مراسم جهازبرون است. این رسم، نمادی از آمادگی عروس برای شروع زندگی مشترک و تعهد خانواده او به حمایت از وی در این مسیر است. در این مقاله که به پیشنهاد سایت عروسیمون نوشته شده است، به بررسی آداب و رسوم مراسم جهاز برون و وظایف خانواده‌ها در این مراسم پرداخته می‌شود.
مراسم جهازبرون چگونه برگزار می شود؟
مراسم جهازبرون، یکی از رسومات دیرینه ایرانی است که در آستانه ازدواج برگزار می‌شود و طی آن، جهیزیه عروس به خانه داماد منتقل خواهد شد. رسوم مختلف در جهاز برون، به این صورت است که هر فرد با توجه به منطقه‌ای که زندگی می‌کند، به‌شکلی خاص جهاز را در خانه‌اش می‌چیند. اما، به‌طور کلی مراحل به‌شرح زیر هستند:
آماده‌سازی جهیزیه
خانواده عروس، جهیزیه را که شامل لوازم منزل، لباس، فرش، ظروف و سایر اقلام ضروری است، تهیه می‌کنند. انتخاب جهیزیه، متناسب با سلیقه و نیاز عروس و داماد و همچنین توان مالی خانواده عروس و داماد انجام می‌شود.
بستن طبق‌ها
جهیزیه را در طبق‌های مختلف می‌چینند و با پارچه‌های رنگارنگ، تور و گل تزئین می‌کنند. تعداد طبق‌ها، در مناطق مختلف ایران متفاوت است.
حمل جهیزیه
طبق‌ها را توسط مردان فامیل عروس به خانه داماد می‌برند. در برخی از مناطق روستایی، هنوز رسم است که از اسب و شتر برای حمل جهیزیه استفاده کنند. اما در شهرها، برای مراسم جهازبرون از وانت یا کامیون برای حمل جهیزیه بهره می‌برند.
چیدن جهیزیه
در خانه عروس و داماد، طبق‌ها را باز می‌کنند و جهیزیه را در جای مناسب خود می‌چینند. چیدمان جهیزیه، برعهده خانواده داماد است.
شادی و پایکوبی
در طول مراسم جهازبرون، موسیقی نواخته می‌شود و مهمانان به شادی و پایکوبی می‌پردازند. همچنین، با شیرینی و میوه نیز از آن‌ها پذیرایی می‌شود. می توانید با بهترین آتلیه های عکاسی در شهر خود هماهنگ کرده و این مراسم را فیلمبرداری کنید.
هزینه مراسم جهازبرون با کیست؟
در آغاز مراسم عروسی، عملی که بر اساس رسوم و آیین دو خانواده صورت می‌گیرد، بسیار حیاتی است. در صورتی که رسوم مورد قبول یکی از طرفین نباشد، توافقات لازم قبل یا حتی در زمان مراسم باید به‌صورت رسمی و موافقت‌شده صورت پذیرد. بسیاری از خانواده‌ها و شهرها، بر یک رسم مشترک اجتماعی استوارند که هزینه جهازبرون به عهده داماد و خانواده اوست.
اما با افزایش هزینه‌های زندگی، برخی خانواده‌ها برای کاهش فشار مالی ابتدای زندگی برای داماد، این هزینه را بین خود تقسیم می‌کنند. این اقدام، همچنین نشان از همبستگی و تعامل میان دو خانواده است که در پیوند آینده زندگی جدید زوج تازه با یکدیگر نقش مهمی دارد. بنابراین، رسم جهازبرون از گذشته تا به امروز تغییر کرده است و باتوجه‌به راحتی عروس و داماد انجام می‌شود.
تاریخچه رسم جهازبرون در قدیم
مراسم جهازبرون، از دیرباز در ایران رواج داشته است و درواقع ریشه در تاریخ و فرهنگ این سرزمین دارد. قدمت دقیق این رسم، مشخص نیست. اما شواهد نشان می‌دهد که از دوره باستان در ایران وجود داشته است.
در ایران باستان، جهیزیه عروس شامل اقلامی مانند لباس، جواهرات، ظروف، فرش و لوازم منزل بود. این اقلام، نمادی از ثروت و موقعیت اجتماعی خانواده عروس به‌شمار می‌رفتند و به نوعی، به‌عنوان ضمانت برای زندگی آینده عروس تلقی می‌شدند.
در دوره ساسانیان، رسم جهازبرون به‌طور کامل در ایران نهادینه شد. در این دوره، جهیزیه عروس به قدری مفصل و پرهزینه بود که گاه بخش قابل‌توجهی از ثروت خانواده عروس را به خود اختصاص می‌داد.
موارد جهیزیه در دوره ساسانیان
- لباس: لباس‌های نفیس و گران‌قیمت از جنس ابریشم، ترمه و زربافت
- جواهرات: انواع گردنبند، دستبند، گوشواره، انگشتر و تاج از طلا و جواهرات قیمتی
- ظروف: ظروف نفیس و گران‌قیمت از جنس طلا، نقره و چینی
- فرش: فرش‌های دستباف نفیس از جنس ابریشم و پشم
- لوازم منزل: انواع مبلمان، تخت‌خواب، میز و صندلی، آینه و شمعدان و ...
تحولات مراسم جهازبرون در طول زمان
رسم جهازبرون در طول تاریخ ایران، دستخوش تغییرات زیادی شده است. در دوره‌های مختلف، اقلام جهیزیه عروس، نحوه حمل‌ونقل و آداب و رسوم مربوط به آن، تغییر کرده است.
امروزه
امروزه، با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی، رسم جهازبرون به مانند گذشته مرسوم نیست. بسیاری از خانواده‌ها، جهیزیه را به‌صورت ساده‌تر و با اقلام ضروری‌تر تهیه می‌کنند.
با این حال، هنوز هم در برخی از مناطق ایران، رسم جهازبرون به‌طور کامل از بین نرفته است و خانواده‌ها، به حفظ این سنت دیرینه ایرانی اهتمام می‌ورزند.
خرید جهیزیه و رسوم آن
خرید جهیزیه و انجام مراسم جهازبرون، یکی از مهم‌ترین مراحل آمادگی برای ازدواج است. این امر، انتخاب و تهیه لوازم و وسایلی را شامل می‌شود که برای شروع زندگی مشترک عروس و داماد ضروری است.
اقلام جهیزیه
اقلام جهیزیه در مناطق مختلف ایران و با توجه به فرهنگ و سلیقه خانواده‌ها، متفاوت است. اما به‌طور کلی، می‌توان این اقلام را به دسته‌های زیر تقسیم کرد:
- لوازم منزل: مبلمان، فرش، لوازم برقی، ظروف، پتو و ملحفه
- لباس: لباس‌های عروس، لباس‌های روزمره، لباس‌های زیر
- فرش: فرش ماشینی، فرش دستباف
- ظروف: ظروف چینی، ظروف استیل، قابلمه و تابه
- لوازم بهداشتی: یخچال، ماشین لباسشویی، تلویزیون
- سایر اقلام: لوازم آرایش، کیف و کفش، جواهرات
رسوم خرید جهیزیه
در برخی از مناطق، رسم است که خانواده عروس و داماد لیستی از اقلام جهیزیه را تهیه می‌کنند و با یکدیگر به توافق می‌رسند. در برخی دیگر از مناطق، خانواده عروس موظف به تهیه تمام اقلام جهیزیه هستند. البته، این رسم مربوط به جهازبرون در گذشته است. سایر موارد، به‌شرح زیر خواهند بود:
- در برخی از خانواده‌ها، رسم است که جهیزیه را به‌صورت نقدی به عروس و داماد می‌دهند تا خودشان آن را تهیه کنند.
- در برخی از مناطق، رسم است که اقلام جهیزیه را به‌طور قرعه‌کشی بین خواهران یا دختران فامیل عروس تقسیم می‌کنند.
- در برخی از مناطق، جهیزیه را به‌صورت نمادین در طبق‌هایی می‌چینند و به خانه داماد می‌برند. درواقع، این مورد بیشتر نوعی مراسم جهازبرون است.
- در برخی از مناطق، رسم است که در هنگام حمل جهیزیه، پول خرد و شیرینی بین مردم پخش می‌کنند.
نکاتی در مورد خرید جهیزیه
- قبل از خرید جهیزیه، بودجه خود را مشخص کنید.
- با تهیه لیستی از اقلام ضروری، بر اساس آن به خرید بپردازید.
- از کیفیت و ضمانت کالاها مطمئن شوید.
- سلیقه و نیاز عروس و داماد را مورد توجه قرار دهید.
- از تجربیات دیگران استفاده کنید.
- به خودداری از خرید لوازم غیرضروری بپردازید.
- به دنبال تخفیف و حراج باشید.
- خرید جهیزیه را به مراحل مختلف تقسیم کنید.
- از خریدهای اینترنتی استفاده کنید.
تحولات خرید جهیزیه در گذر زمان
در گذشته، خرید جهیزیه بسیار پرهزینه‌تر و وقت‌گیرتر بود. امروزه، با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی و همچنین گسترش تجارت الکترونیک، خرید جهیزیه آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر شده است.
چیدمان جهیزیه توسط عروس و داماد
قبل از مراسم عروسی ، مراسم جهازبرون و چیدمان جهیزیه، یکی از مراحل مهم آمادگی برای شروع زندگی مشترک است. این امر، شامل انتخاب مکان مناسب برای هر وسیله، چیدمان اصولی و زیبا و ایجاد فضایی کاربردی و دلنشین می‌شود.
نکاتی که باید در مراسم چیدن جهیزیه عروس و داماد مد نظر قرار داد، شامل موارد زیر است:
فضای منزل را به درستی بشناسید
قبل از شروع چیدمان، ابعاد و نقشه منزل را به‌دقت بررسی کنید. این کار، به شما یاری می‌رساند تا فضای موجود را به بهترین نحو مورد استفاده قرار دهید.
لیستی از اقلام جهیزیه تهیه کنید
با تهیه لیست، می‌توانید به‌طور مرتب و منظم جهیزیه را بچینید و از فراموش‌شدن اقلام جلوگیری کنید.
ابتدا لوازم بزرگ را بچینید
مبلمان، تخت خواب، یخچال، ماشین لباسشویی و سایر لوازم بزرگ را در ابتدا تهیه کنید. سپس، به سراغ لوازم کوچک‌تر بروید.
به تناسب و تعادل توجه کنید
به خودداری از چیدن بیش از حد وسایل در یک نقطه بپردازید. سعی کنید بین لوازم مختلف، تناسب و تعادل برقرار کنید.
از نورپردازی مناسب استفاده کنید
نورپردازی مناسب، می‌تواند زیبایی و دلنشینی فضای منزل شما را افزایش بدهد.
فضای کافی برای رفت و آمد ایجاد کنید
مسیرهای رفت و آمد را در نظر داشته باشید و از مسدود‌شدن آن‌ها توسط لوازم خودداری کنید.
از سلیقه خود و همسرتان استفاده کنید
چیدمان جهیزیه، باید مطابق با سلیقه شما و همسرتان باشد و می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش و خاطره‌انگیز تلقی شود. با کمی خلاقیت و سلیقه، می‌توانید فضایی زیبا و کاربردی برای شروع زندگی مشترک خود ایجاد کنید.
جمع‌بندی
مراسم جهازبرون، یکی از آیین‌های مهم در مراسم عروسی است که در بسیاری از فرهنگ‌ها و سنت‌ها وجود دارد. در این مراسم، هزینه جهازبرون برعهده خانواده است و به‌عنوان نشانه تعهد و پذیرش وظایف خانوادگی از سوی او در آغاز زندگی مشترک مطرح می‌شود. این مراسم، علاوه‌بر تاثیرپذیری از سنت‌ها، نشان از همبستگی و تعامل میان دو خانواده است و نقش مهمی در آغاز راه زندگی جدید دارد.
