روانشناسی کودک 8 ساله + 5 ملاحظه مهم در رفتار با او
از قدیم‌الایام فرآیند فرزندپروری، فرآیندی سخت و حساس بوده‌است. در واقع به اعتقاد خیلی از والدین، از زمان حتی بارداری، سختی‌ها و چالش‌های تربیت و نگهداری کودک آغاز می‌شود. یقینا کودک در هرسنی که قرار داشته باشد، با توجه به مرحله‌ی رشدی‌اش مشکلات تربیتی خاصی را برای والدین درست می‌کند. مشکلاتی که ممکن است باعث احساس درماندگی و ناتوانی در والدین شود.
8 سالگی نیز یکی از سنینی است که مثل سایر دوران‌ها، مشکلات خاص خودش را رقم می‌زند. کودک 8 ساله در دومین سال ورودش به مدرسه، دیگر از حالت کودکی بیرون آمده و تبدیل به موجودی متفاوت شده است. همین تفاوت ممکن است سبب شکل‌گیری چالش‌های خاصی میان والدین و کودک 8 ساله بشود.
یکی از راهکارهای مناسبی که روانشناسی کودک 8 ساله برای حل مشکلات این دوره پیشنهاد می‌کند، آشنایی با تغییرات تحولی کودک است. اگر شما هم جزء والدینی هستید که کودک 8 ساله‌تان شما را دچار چالش کرده است، این مقاله برای شما مفید خواهد بود. در ادامه قرار است شما را با روند تحولی کودک 8 ساله بیشتر آشنا کنیم. همچنین نکات مفیدی برای رفتار با آنها را برایتان به ارمغان بیاوریم.
کودک 8 ساله، موجودی سرشار از شگفتی‌ها!
روانشناسی کودک 8 ساله، این سن را دوره‌ی کودکی میانه می‌داند. یعنی دوره‌ای که نسبت به قبل، کودک دچار تحولات زیادی می‌شود. به عبارت بهتر، در هشت سالگی شما با موجودی روبه‌رو می‌شوید که ورژنی کاملا متفاوت از قبل خود است. در این دوره کودک شما دیگر به شما وابسته نیست، بلکه فعالانه شروع به تعامل با محیط می‌کند.
کودک 8 ساله سرشار از حس کنجکاوی، جنب‌وجوش و عشق به آموختن است.
او به دنبال دوستیابی می‌رود. همچنین با بدن رشد یافته‌اش به همراه دوستانش ماجراجویی می‌کند. به‌علاوه این کودک جملات پیچیده‌تری را در تکلمش به‌کار می‌برد و مشغول یادگیری علومی چون ریاضیات و شمارش می‌شود. تمام این تحولات ورق تازه‌ای را در زندگی کودک و والدین باز می‌کند که ممکن است با چالش‌های جدی‌ای روبه‌رو باشد. با این‌همه والدین با آگاهی از تحولات این دوره، می‌توانند به سلامت آن را پشت سر بگذارند. از این‌رو با شناخت بیشتر تغییرات این دوره، می‌فهمیم که 8 سالگی سنی سرشار از تغییرات شگفت‌انگیز است.
انفجار دایره‌ی لغات کودک 8 ساله، یکی از نقاط مثبت رشد شناختی!
یقینا یکی از مهم‌ترین تحولات روانشناختی کودک 8 ساله، گسترده شدن ناگهانی دایره‌ی لغات وی است. کودکی که تا چند مدت قبل از تک کلمات و سپس جملات کوتاه برای بیان مقصودش استفاده می‌کرد، دچار تحولی عظیم می‌شود. والدین ممکن است در این سن، شاهد مکالمه‌ی طولانی مدت او درمورد علایقش، اتفاقاتی که در طول روز برایش افتاده و... باشند. این کودک بدون آنکه کلمه کم بیاورد، می‌تواند مدت‌ها درمورد یک موضوع صحبت کند. همچنین با تمرکزی عجیب مشغول به مطالعه‌ی یک کتاب شود.
طبق تحقیقات روانشناسی کودک 8 ساله، سالیانه 3000 لغت جدید به خزانه لغات کودک اضافه می‌شود. همین امر باعث می‌شود که سطح رشد شناختی کودک بسیار شتاب بگیرد.
پیشرفت سریع دایره‌ی لغات و تمایل به مکالمه، از نشانه‌های رشد شناختی کودک 8 ساله محسوب می‌شود.
تغییرات عاطفی و اجتماعی این کودکان
کودک 8 ساله، از لحاظ احساسات به درجه‌ای از تحول می‌رسد که اصلا با دوران رشدی قبلی قابل مقایسه نیست. بگذارید با مثالی جالب شما را متوجه این تغییرات شگفت‌انگیز کنیم. فرض کنید شما به کودک 8 ساله‌ی خود هدیه‌ای بدهید که باب میل او نباشد. به‌نظرتان واکنش کودک بعد از دریافت هدیه چیست؟ شاید برحسب دوران رشدی قبلی کودک فکر کنید قرار است اخم‌هایش را به نشانه‌ی نارضایتی درهم بکشد یا هدیه را به گوشه‌ای پرتاب کند. برعکس تصور، در کمال شگفتی واکنش اکثر کودکان 8 ساله اینگونه نبود.
این کودکان در کمال تعجب می‌توانستند علی‌رغم نارضایتی لبخند بزنند و بابت هدیه تشکر کنند. روانشناسان پس از بررسی، متوجه شدند کودکان در این سن دچار تغییراتی مهم در احساسات می‌شوند که می‌توان آن را تمرکززدایی از خود نامید. روانشناسی کودک 8 ساله، مطرح می‌کند که در دوران قبلی رشدی تمام حواس کودک به خودش بوده‌است. با این‌حال اکنون کودک 8 ساله انگار که متوجه احساسات دیگران نیز می‌شود. برای مثال او نگران است که ابراز عدم علاقه‌اش به هدیه، ممکن است فرد هدیه‌دهنده را ناحت کند. از این رو توانایی درک احساسات دیگران قابلیت اجتماع‌پذیری را برای او فراهم می‌کند.
تغییرات جسمانی کودک 8 ساله
علی‌رغم اینکه در دوران رشدی قبلی، آهنگ رشد جسمانی کودک سرعت رشد انفجاری داشته است، در این دوره رشد آهسته و پیوسته جلو می‌رود. برای مثال وضعیت جسمانی کودک 2 ساله نسبت به 1 ساله تفاوت چشمگیری دارد اما کودک 7 ساله نسبت به 8 ساله اینگونه نیست.
رشد کودک 8 ساله بیشتر متوجه تغییرات کیفی است. برای مثال، حرکت انگشتان پیشرفته‌تر می‌شود. به همینخاطر کودک توانایی چنگ زدن، انجام حرکات ریز مثل بریدن کاغذ و... را پیدا می‌کند.
قوی‌تر شدن انگشتان در انجام حرکات ریز، سبب توانایی قیچی کردن می‌شود.
5 ملاحظه‌ی رفتاری مهم، جهت بهبود تحول کودک دلبند شما
حفظ تعادل در جهت تشویق به استقلال کودک 8 ساله در عین حمایت از او
طبق یافته‌های روانشناسی کودک 8 ساله، این دوران با سال‌های اولیه ورود به اجتماع و مدرسه مصادف است. در واقع در این برهه‌ی زمانی کودک متوجه می‌شود که به جزء دنیای امن خانه، دنیای بزرگتری برای اکتشاف وجود دارد. از این‌رو کودک 8 ساله سعی می‌کند اولین قدم‌ها را به سوی استقلال بردارد. در این مسیر تشویق والدین به مستقل شدن و مانع نشدن آنها کمک شایانی به کودک می‌کند. البته درعین‌حال والدین باید این اطمینان را به کودک بدهند که در مسیر استقلال او را رها نکرده و همیشه حامی او خواهند ماند.
اجازه‌ی فعالیت ماجراجویانه به کودک، در عین حفاظت از او
یکی از مسائلی که ممکن است باعث آزار والدین کودک 8 ساله بشود، میل به جنب‌وجوش و روحیه‌ی کاوشگری این کودکان است. کودکانی که چون دانشمندانی کوچک، ذره‌بین در دست به دنبال کشف جهان هستند! نکته‌ی قابل اهمیت این است که بخاطر ترس از آسیب‌دیدن کودک، روحیه‌ی جستجوگری او خراب نکنیم. درواقع در این مواقع کار درست این است که والدین با امن کردن محیط و رفع احتمال آسیب‌ها، به کودک اجازه‌ی کاوش بدهند.
اهمیت به بازی، شاه‌کلید طلایی کمک به رشد کودک 8 ساله
یکی از مهم‌ترین تحولات کودک 8 ساله، یادگیری تفاوت نقش‌های جنسیتی است. در این دوره معمولا اولین شالوده‌های گزینش هویت جنسی کودک ریخته می‌شود. یکی از راه‌هایی که کودک برای یادگیری نقش‌ها امتحان می‌کند، بازی کردن است. همبازی شدن والدین با کودکان و انتخاب اسباب بازی برحسب جنسیت، می‌تواند بسیار به یادگیری هویت جنسیتی کمک کند. مثلا اگر کودک پسر است، استفاده از اسباب بازی پسرانه 8 ساله می‌تواند این روند یادگیری را تسهیل ببخشد.
بازی با کودک
اهمیت تشویق کلامی کودک 8 ساله
یکی از نکات مهم در روانشناسی کودک 8 ساله، بحران مربوط به این سن، یعنی سازندگی در برابر حقارت است. طبق نظر روانشناس نامی رشد، اریکسون، کودکان در این سن با بحران روبه‌رو می‌شوند. آنها در این سن به شدت در پی ابداع و یادگیری هستند. درضمن این کودکان با احساس سرخوشی ناشی از این سازندگی، بر بحران غلبه می‌کنند. اگر احیانا والدی کودک را بخاطر ناتوانی در ابداع تحقیر کند، او به جای احساس سازندگی، حقارت را تجربه خواهد کرد.
8 سالگی سنی طلایی برای تربیت کودکی مسئولیت‌پذیر
طبق روانشناسی کودک 8 ساله، کودک در این سن به حدی از رشد شناختی و جسمانی رسیده است که آماده‌ی قبول مسئولیت است. سعی کنید با سپردن کارهایی متناسب با توانایی کودک و ستایش وی، عزت‌نفس او را تقویت کنید. همچنین از او انسانی مسئولیت‌پذیر بسازید.
منبع
کتاب نظریه‌های رشد ویلیام کرین، ترجمه خوی‌نژاد و رجایی انتشارات رشد
https://www.verywellfamily.com/8-year-old-developmental-milestones-620729
