چرا باید سخنرانی در جمع را بیاموزیم؟ آیا سخنرانی در جمع، به مهارت خاصی نیاز دارد؟ فرق سخنرانی تاثیرگذار با سخنرانی بی‌روح و غیرحرفه‌ای چیست؟
اکثر ما، اولین تجربه سخنرانی در جمع را، در مدرسه و دانشگاه تجربه کرده‌ایم. دقایق پراسترسی که مقابل چشم همکلاسی‌ها و هم‌دانشگاهی‌ها و اساتید ایستاده‌ایم و در مورد موضوع خاصی، صحبت کرده‌ایم. تجربه ارائه مطلب مقابل عده زیادی از آدم‌ها، کمی سخت به نظر می‌رسد. استرس، عرق کردن بدن، خشکی گلو و به شماره افتادن نفس، از علائم هیجان و استرس سخنرانی در جمع است.
در این مقاله به صورت کامل، به آموزش تکنیک‌های لازم جهت تسلط بر سخنرانی در جمع می‌پردازیم. با بررسی و ریشه‌یابی استرس‌ها، توانایی شما در سخنرانی چند برابر خواهد شد، پس همراه ما باشید.
سخنرانی چیست؟
سخنرانی، مهارتی است که به‌وسیله آن، می‌توانید اطلاعات موردنظرتان را با مخاطب به اشتراک بگذارید. سخنرانی ها، با اهداف مختلف انجام می‌شوند، گاهی با هدف انتقال علم و اطلاعات روز، سخنرانی می‌کنید، گاهی نیز با هدف ارائه اطلاعات از محصولی خاص، این کار را انجام می‌دهید. سخنرانی ها، معمولا در محیط‌‌های تجاری، علمی و دانشگاهی انجام می‌شود و همچنین سخنرانی درخصوص محصولی خاص، در همایش‌های تخصصی تجاری و فروش، بسیار رایج است.
اگر مهارت صحبت کردن در جمع را ندانید، قطعا نمی‌توانید سخنرانی تاثیر گذار و حرفه‌ای داشته باشید و مخاطب را تحت‌تاثیر قراردهید. در چنین شرایطی مخاطب کم‌کم کلافه می‌شود و حتی ممکن است سالن را ترک کند. قطعا دلتان نمی‌خواهد که شاهد چنین بی‌احترامی باشید، پس حتما اصول سخنرانی موفق را بیاموزید و تمرین کنید.
1. برای سخنرانی موفق در جمع، حسابی خودتان را آماده کنید.
فرقی نمی‌کند موضوع سخنرانی و ارائه مطلب شما چه چیزی باشد، به هر حال می‌بایست آمادگی کامل داشته باشید تا مطالب خود را به بهترین شکل ممکن، ارائه دهید. یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین علت‌های به وجود‌آمدن استرس، عدم آمادگی لازم، برای ارائه مطلب است. هرقدر شما مطالعه بیشتری در حوزه موضوع مورد بحث خود داشته‌باشید، استرس شما برای ارائه مطلب کاهش می‌یابد. با مطالعه بیشتر، آمادگی بیشتری کسب می‌کنید. هرچه زمان بیشتری برای مطالعه و تمرین متن سخنرانی خود صرف کنید، میزان قابل‌توجه‌ای از استرس و اضطرابتان، ازبین می‌رود. کافی است کمی اطلاعات خود را در مورد موضوع مورد بحث، بالا ببرید و طوری به متن سخنرانی تسلط داشته‌باشید که اصلا نیازی به حفظ کردن آن نباشد. به طوری‌که بتوانید متن را، به شکل داستان در ذهن خود مرور کنید. همین موضوع ساده، کلید موفقیت سخنرانی در جمع محسوب می‌شود.
2. حفظ کردن متن سخنرانی ممنوع
تا این‌جای ماجرا، حتما متوجه شده‌اید که، برای سخنرانی در جمع، لازم است بر متن سخنرانی و موضوع آن، به‌طور کامل اشراف داشته‌باشید. اما شاید هنوز هم کمی شک در دلتان وجود دارد که، متن سخنرانی را حفظ کنید یا نه!
بدون معطلی، در جواب می‌گوییم خیر! حفظ کردن متن سخنرانی ممنوع است! با حفظ کردن متن، ذهنتان را از حالتی پویا خارج می‌کنید و تمرکز مغز را به استخراج کلمات معطوف می‌کنید. در این شرایط مغز فقط دنباله‌ای از کلمات را، بدون درنظرگرفتن معنی و مفهوم آن، از حافظه شما بیرون کشیده و به گفتار تبدیل می‌کند. با توجه به استرس نسبی هر فرد حین سخنرانی در جمع، احتمال اختلال در این پروسه بسیار بالا است. مغز به دلیل تمرکزی که روی یادآوری این جملات، کرده‌است، در پایین‌ترین حد از تصمیم‌گیری است. پس با اختلال در این پروسه، به سختی می‌توانید کنترل اوضاع را به دست بگیرید و مغز را از این حالت خارج کنید. معمولا در همین شرایط است که شاهد تپق زدن سخنرانان هستیم. پس لطفا به هیچ عنوان متن سخنرانی خود را حفظ نکنید، این‌کار استرس را، تا حد برهم زدن اوضاع، بالا می‌برد.
3. ترس را فراموش کنید و با آن بجنگید.
از اصلی‌ترین علت‌هایی که باعث می‌شود یک ارائه مطلب، به سمت نابودی و ایجاد فاجعه پیش برود، ترس از سخنرانی کردن در جمع است. اگر از سخنرانی در جمع وحشت دارید و هیچ اقدامی برای کنترل آن نمی‌کنید؛ مطمئن باشید که در روز سخنرانی، همه چیز به‌هم می‌ریزد و در انتها شکست می‌خورید. پس اول ترس خود را بشناسید، علائم بروز آن را بدانید و روی آن تمرکز کنید. کافی است چندین نفس عمیق بکشید، به خودتان یادآوری کنید که به تمام ابعاد موضوع سخنرانی اشراف دارید و بارها متن سخنرانی را برای اطرافیان توضیح داده‌اید و این‌که این بار هم به‌راحتی می‌توانید در جمع سخنرانی کنید. یک لیوان آب درخواست کنید، ابتدای سخنرانی را به‌یاد بیاورید و شروع کنید.
4. تمرین نفس گیری کنید.
یکی از مشکلاتی که هنگام سخنرانی در جمع ایجاد می‌شود، نفس‌‌نفس‌‌زدن سخنران است. در واقع به دلیل استرس بسیار بالایی که سخنرانی در جمع، ایجاد می‌کند، مغز، فرمانی ویژه به ارگان‌های بدن می‌دهد که کاملا مشابه فرمان خطر است. در این شرایط تپش قلب بالا می‌رود، تعرق زیاد می‌شود، گلو خشک می‌شود، نفس‌ها کوتاه و تند‌تند می‌شوند، درواقع در این حالت، بدن کاملا آماده یک حمله فیزیکی است! اما چیزی به شما حمله نکرده و اصلا نیازی به انرژی فوق‌العاده‌ای برای دفاع ندارید. هدف شما، فقط سخنرانی در جمع است. پس برای این‌که مغز را از اشتباه خارج کنید، لازم است نفس‌های عمیق و طولانی بکشید. دم و باز‌دم عمیق، میزان اکسیژن زیادی به بدن می‌رساند و مغز، فرمان هشدار اولیه را، کنسل می‌کند. با تنفس عمیق، احساس آرامش بیشتری خواهید یافت و مغز مجددا به حالت اولیه خود، باز می‌گردد. در این حالت، کارکرد مغز، برای یک سخنرانی موفق و بدون عیب و نقص، افزایش می‌یابد. حال لازم است نفسگیری بین ارائه مطلب را نیز تمرین کنید و بدانید دقیقا چگونه می‌توانید، با استفاده از تکنیک بالا و پایین‌بردن صدا و ایجاد وقفه در بین جملات، فرصت می‌کنید نفسی تازه کنید.
5. نفس عمیق و کاهش استرس قبل از سخنرانی را جدی بگیرید.
ممکن است حس کنید، اگر تمرین کافی داشته‌باشید و بر موضوع سخنرانی خود مسلط باشید؛ تمام راه را طی کرده‌اید، اما این‌طور نیست. دقت کنید که اگر نفسگیری و کاهش استرس قبل از سخنرانی را، تمرین نکنید و یا در هنگام شروع سخنرانی، با نفس عمیق، نتوانید مغز را از حالت اضطراری خارج کنید، توانایی مغز را تا حد بسیار زیادی کاهش داده‌اید. در این شرایط، مغز فقط شرایط بدن را برای حمله فیزیکی یا دفاع آماده می‌کند و خون‌رسانی به مغز را تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهد. پایین آمدن کارکرد مغز، تمام فعالیت‌های آن را مختل می‌کند. تعداد افرادی که هنگام شروع سخنرانی از ادامه آن انصراف داده‌اند، کم نبوده‌است. علت اصلی انصراف از سخنرانی، همین عدم کنترل استرس هنگام شروع سخنرانی است. پس حتماً این موضوع را جدی بگیرید.
6. یک شروع جذاب برای سخنرانی بسازید.
ساختن شروعی جذاب برای سخنرانی، کمی وقت‌‌گیر است. باید خوب فکر کنید و مخاطبین سخنرانی را بررسی کنید، با افراد متخصص مشورت کنید. پس از آن، شروعی جذاب و درخور نیاز حضار طراحی کنید.
شروع سخنرانی شما می‌تواند، با یک احوال‌پرسی گرم و یک شوخی محترمانه شروع شود، یا این که سخنرانی را، با قطعه‌ای ادبی و مرتبط با حال‌و‌هوای جمع انتخاب کنید. اگر شروع سخنرانی را با قدرت و تسلط آغاز کنید، بدون شک تا پایان ارائه، موفق و بدون خطا پیش می‌روید.
7. با مخاطبان سخنرانی خود دوست شوید.
شناخت مخاطب، می‌تواند به تسلط بر فضای حاکم در سالن سخنرانی، کمک بسیار زیادی کند. با شناخت مخاطبان می‌توانید علایق، نیازها و انتظارات آن‌ها را بدانید و به‌راحتی با آن‌ها ارتباط برقرار کنید. در واقع اگر بتوانید بر حسب نوع مخاطب خود، شیوه بیان و ارائه متن سخنرانی را انتخاب کنید؛ به راحتی می‌توانید با افراد حاضر در سالن، دوست شوید و در نتیجه هم استرستان کاهش می‌یابد و هم سخنرانی موفق‌تری خواهید داشت.
8. سخنرانی را در تیترها خلاصه کنید.
دقت کنید که محض احتیاط، تیترهایی که قصد دارید درمورد آن‌ها صحبت کنید را، در کاغذی یادداشت نموده و همراه خود داشته‌باشید. پیش از سخنرانی، یادداشت را روی میز قرار دهید و با نفس عمیق آغاز کنید. همین کافی است تا هیچ‌چیز را فراموش نکنید و با تسلط کافی، با مطالعه هر تیتر، موضوع آن را شرح دهید. حتما در چنین مواردی به خوانا نوشتن تیترها و قابل‌درک بودن آن دقت کنید و از نوشتن متن سخنرانی، به‌صورت کامل، دوری کنید.
می‌توانید از امکاناتی مانند ویدیو پروژکتور استفاده کنید. در این شرایط حتما تیترها را به همراه عکس و ترتیبی جذاب، به‌صورت اسلاید تهیه کنید. این کار کمک بسیاری به کاهش استرس شما و همچنین درک بهتر مخاطبتان می‌کند.
9. دایره لغاتتان را افزایش دهید.
این اقدام بلند‌مدتی است که شما با توجه به نیاز خود، دایره لغاتتان را افزایش دهید. اگر کارتان به گونه‌ای است که همیشه درگیر سخنرانی و صحبت در جمع هستید؛ افزایش دایره لغات، یکی از نیازهای شما است. برای آن‌‌که سخنرانی در جمع، رویداد موفقی در زندگی حرفه‌ای شما باشد، لازم است سخنرانی‌های زیادی ببینید و گوش دهید. با دقت فراوان به لغاتی که توسط سخنرانان استفاده می‌شود دقت کنید و آن‌ها را لیست کنید، کتاب بخوانید، خصوصا در حوزه تخصصی خودتان، مطالعه کتاب و یادداشت لغات مطلوب آن، از شما سخنران حرفه‌ای می‌سازد
10. مدیریت زمان در سخنرانی را بیاموزید.
مدیریت زمان برای سخنرانی موفق بسیار مهم است. اگر بهترین مطالب را جمع‌آوری کرده باشید، اما بدون درنظرگرفتن زمان مشخص برای ارائه آن، اقدام به سخنرانی کنید، احتمال ناتمام ماندن ارائه شما بسیار زیاد است. چرا که هر همایش یا رویداد علمی، کنداکتوری جهت مدیریت زمان کل برنامه دارد و تمام سخنرانی‌ها، پذیرایی‌ها و حتی زمان‌های استراحت، بر اساس آن انجام می‌شود. پس برای تمرین مدیریت زمان سخنرانی در جمع، حتما متن سخنرانی را چندین و چند بار در خلوت خودتان مرور کنید و آن را با زمانی که در اختیارتان قرار خواهند داد، هماهنگ کنید.
11. پایان سخنرانی به یادماندنی ترین بخش سخنرانی است.
یکی از نکاتی که ممکن است به آن دقت نکنید، پایان سخنرانی است. در واقع پایان سخنرانی به اندازه شروع آن مهم است.
پایان سخنرانی، آخرین تصاویر و محتوایی است که مخاطب از شما دریافت خواهد کرد، این تصاویر، ممکن است به یادماندنی‌ترین بخش ارائه شما باشد. پس حتما برای پایان همایش و سخنرانی خود، نتیجه‌گیری کلی از موضوع محتوای ارائه‌شده داشته‌باشید و سعی کنید با عباراتی صمیمی و ادبی، سخنرانی را پایان دهید و از مسئولین همایش و حضار تشکر کنید.
کلام آخر
لازم است بدانید که هیچ فردی، یک‌شبه، یک سخنران حرفه‌ای و موفق نشده است. چیزی که علت موفقیت سخنرانان بزرگ است، تلاش و پشتکار آن‌ها برای یادگیری نکات مهم در ارائه سخنرانی اثرگذار است. یادگیری و کسب تجربه از شکست‌های خود و دیگران، راز موفقیت انسان‌های بزرگ است. پس تلاش کنید برای داشتن یک سخنرانی موفق، تمام نکات بالا را به خوبی تمرین کنید.
نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
